τα 5 σώματα μας
Τα 5 σώματα μας (koshas)
(Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι, Σατσανγκ στο Τουλόν, Γαλλία, 9 Ιουνίου 1984)
Στη φιλοσοφία, το σώμα, ο νους και το πνεύμα κατανοούνται ως μία συνέχεια, όμως στην πραγματικότητα η ανατολική και η δυτική σκέψη δεν συμφώνησαν ποτέ μεταξύ τους. Η δυτική φιλοσοφία προήλθε από την Ελλάδα, ενώ η ανατολική φιλοσοφία προήλθε από την Ινδία. Οι Έλληνες φιλόσοφοι και γενικά οι δυτικοί φιλόσοφοι μιλούσαν για το αντικείμενο. Οι Ινδοί φιλόσοφοι μιλούσαν για τη συνείδηση και για πολλούς αιώνες οι δυτικοί στοχαστές δεν μπορούσαν να αποδεχτούν τίποτα πέρα από το αντικείμενο ως κάτι απτό: «εδώ είναι το αντικείμενο, μπορώ να το δω, μπορώ να το αγγίξω, άρα υπάρχει».
Ωστόσο, στη γιόγκα και στη βεντάντα, το αντικείμενο και η συνείδηση είναι αλληλένδετα. Στην πραγματικότητα, η σύγχρονη επιστήμη, αυτό που ονομάζετε φυσική, μιλάει με ακριβώς τον ίδιο τρόπο όπως η γιόγκα. Τόσο η σύγχρονη φυσική όσο και η αρχαία γιόγκα κινούνται απολύτως παράλληλα στην εξήγηση της πραγματικότητας της ύλης και της συνείδησης.
Το σώμα, ο νους και το πνεύμα είναι αλληλοσυνδεδεμένα, αλληλοεξαρτώμενα και αλληλοδιεισδυόμενα. Συνεπώς, ένα άτομο είναι ένας συνδυασμός τριών πραγμάτων: πρώτον, του φυσικού σώματος, δεύτερον, του λεπτοφυούς ή αστρικού σώματος και τρίτον, του αιτιώδους σώματος ή ασυνείδητου. Αυτά τα τρία σώματα συγκροτούν εσένα, εμένα και τον καθένα, αλλά αποτελούν γενικές κατηγορίες.
Κάθε σώμα έχει μία διάσταση και ένα περίβλημα. Μπορείτε να το αποκαλέσετε πεδίο. Όπως λέτε «ηλεκτρομαγνητικό πεδίο» ή «ραδιενεργό πεδίο», με τον ίδιο ακριβώς τρόπο υπάρχουν πεδία στο σώμα σας. Στη βεντάντα, αυτά είναι γνωστά ως «κόσας», που σημαίνει «περιβλήματα». Τα κόσας είναι πέντε: «ανναμάγια», «πραναμάγια», «μανομαγια», «βιτζνανάμαγια» και «ανανταμάγια», και αποτελούν περαιτέρω υποδιαιρέσεις των τριών σωμάτων, που αντιπροσωπεύουν τις τρεις καταστάσεις της καθημερινής σας εμπειρίας.
Οι τρεις καταστάσεις εμπειρίας
Κάθε μέρα βιώνετε τρεις τύπους εμπειριών:
1. Η κατάσταση της εγρήγορσης, στην οποία βιώνετε μέσω των αισθήσεων και του νου.
2. Η κατάσταση του ονείρου, όπου δεν βιώνετε μέσω των αισθήσεων, αλλά μέσω του υποσυνείδητου νου.
3. Η κατάσταση του βαθύ ύπνου, όπου δεν υπάρχει γνώση του χρόνου και του χώρου, ούτε γνώση του εαυτού σας ή οτιδήποτε άλλο. Όμως, όταν ξυπνάτε το πρωί, ξέρετε ότι κοιμηθήκατε καλά.
1. Ανναμάγια Κόσα – Το Φυσικό Σώμα
Το πρώτο κόσα είναι το ανναμάγια, το φυσικό σώμα. Το ανναμάγια κόσα μπορεί να είναι σαττβικό, ρατζασικό ή ταμασικό:
• Σαττβα σημαίνει αρμονία, ισορροπία και ηρεμία.
• Ράτζας σημαίνει δυναμικό, δραστήριο, βίαιο.
• Τάμας σημαίνει νωθρό και αδρανές.
Μέσω των σάτκριγιας της χάθα γιόγκα, αναπτύσσετε ένα σαττβικό ανναμάγια κόσα.
2. Πραναμάγια Κόσα – Το Ενεργειακό Σώμα
Τπ δεύτερο κόσα είναι το πραναμάγια, το περίβλημα της πράνα ή ζωτικής ενέργειας. Η πράνα είναι μέρος της κοσμικής ζωής. Όλα τα όντα και όλα τα αντικείμενα είναι μέρος της κοσμικής ζωής.
Η πράνα είναι υπεύθυνη για τα πέντε όργανα δράσης::
1. Πόδια
2. Χέρια
3. Φωνητικές χορδές
4. Ουροποιητικό σύστημα
5. Αποκριτικό σύστημα
Το πραναμάγια κόσα εξαγνίζεται μέσω της πραναγιάμα, η οποία διευρύνει το πεδίο της πράνα.
3. Μανομαγια Κόσα – Το Νοητικό Σώμα
Το τρίτο κόσα είναι το μανομαγια, το περίβλημα του νου. Ο νους (μάνας) έχει τρεις διαστάσεις:
1. Συνειδητός νους
2. Υποσυνείδητος νους
3. Ασυνείδητος νους
Ο νους συνδέεται με τον χρόνο, τον χώρο και την αιτιότητα.
Το μανομαγια κόσα αναπτύσσεται μέσω των πρακτικών της ράτζα γιόγκα.
4. Βιτζνανάμαγια Κόσα – Το Διανοητικό Σώμα
Το τέταρτο κόσα είναι η βιτζνανάμαγια, η ψυχική ή διανοητική κόσα.
Το βιτζνανάμαγια κόσα είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του ατομικού και του κοσμικού νου. Αναπτύσσεται μέσω της τάντρα.
5. Ανανταμάγια Κόσα – Το Σώμα της Ευδαιμονίας
Το πέμπτο κόσα είναι η ανανταμάγια, το περίβλημα της απόλυτης ευδαιμονίας.
Η ανάντα (ευδαιμονία) δεν είναι ούτε ευτυχία ούτε δυστυχία, αλλά μια ομοιογενής κατάσταση ύπαρξης, όπου το μυαλό δεν ταλαντεύεται.
Τα Τρεία Γκούνας
Τα πέντε κόσας δεν είναι η πραγματική σας φύση. Ελέγχονται από τα τρεία γκούνας:
1. Σαττβα – καθαρότητα/(αρμονία)
2. Ράτζας – δράση
3. Τάμας – αδράνεια
Η γιόγκα εξισορροπεί τα γκούνας σε κάθε κόσα. Για παράδειγμα, μέσω της χάθα γιόγκα και της σωστής διατροφής, αυξάνεται η σαττβική ενέργεια στο σώμα.
Συμπέρασμα
Ο σκοπός της ύπαρξης είναι να βιώσετε τον κοσμικό εαυτό. Για να τον κατανοήσετε, πρέπει πρώτα να εξερευνήσετε και να διαχωρίσετε τα πέντε κόσας.